Het is niet toevallig dat ook de tweede Ultra-Clima kas terecht komt bij een teler die niet bang is om te experimenteren. Vijftien jaar terug vallen de opzienbarende prestaties van de kas bij Houweling Nurseries op bij Wholesum, bioteler in Amerika en Mexico. In de zomerse hitte was jaarrond telen er in het verleden geen optie. Inmiddels bouwde KUBO zowel in Arizona (10 hectare) als in Mexico (14 hectare) al Ultra-Clima kassen voor het bedrijf. COO Theojary Crisantes: ‘Telen was tot vijftien jaar terug veel meer trial and error dan het nu is.’
In vijftien jaar tijd is het klimaat er alleen maar uitdagender op geworden, constateert Theojary. ‘Aan het eind van de maand september hadden we in Arizona nog een dag met 37 graden Celsius (98,6 graden Fahrenheit). Eind september! De omstandigheden om te kunnen telen zijn toch al extreem. In de winter kan het hier zomaar beneden nul worden. En in de zomer is het veertig graden Celsius (104 graden Fahrenheit) of meer. In het verleden moesten we in de zomer een break inlassen, omdat we niet jaarrond konden telen.’
Op zoek naar een beter kasklimaat komt Wholesum uit bij een “pad and fan” systeem. Dat verbetert de teeltomstandigheden iets, maar nog lang niet voldoende. Theojary: ‘We konden het klimaat iets beter regelen, maar een gelijkmatig klimaat kregen we nog steeds niet. Daardoor was het in het ene deel van de kas warmer dan in het andere. Als we tomaten konden gaan oogsten, kon het wel een week schelen.’
Gasaanvoer per truck
Een tussenstap is nog de installatie van ventilatoren in de kas. Op dat moment, vijftien jaar terug, is een Amerikaanse collega al vergevorderd met experimenteren in een semi-gesloten kas: Casey Houweling, samen met KUBO de grondlegger van het Ultra-Clima concept. ‘Rond die tijd raakten we in gesprek met KUBO. We waren getriggerd door de eerste resultaten van de Ultra-Clima kas. Het belangrijkste voordeel was de mogelijkheid om een homogeen klimaat te creëren. Maar met de kas konden we ook het energieverbruik verlagen. In die tijd hadden we geen ideale gasvoorziening. We kregen geen gas via een pijpleiding, maar het werd aangevoerd per truck. Dat was een kostbare zaak.’
‘Zou het echt werken?’
Er komt een eerste kas te staan in Sonora Mexico, van 2,5 hectare groot. ‘Een van de grootste onzekerheden was of het echt zou werken. Warmte weg krijgen uit een kas op warme dagen met een hoge luchtvochtigheid is een grote uitdaging. Maar de resultaten die KUBO al had geboekt bij Houweling gaven ons vertrouwen.’ Al snel blijken de resultaten ook bij Wholesum bemoedigend genoeg om het Ultra-Clima areaal uit te breiden met nog eens 2,5 hectare.
Forse leercurve
Telen in de nieuwe kas blijkt wel een compleet ander vak, ziet Theojary. ‘De Ultra-Clima kas heeft een forse leercurve. En we leren eigenlijk nog elke dag. In die tijd had je eigenlijk niet de informatiebronnen zoals we die nu wel hebben. Telen was tot vijftien jaar terug veel meer trial and error dan het nu is, met Smart Growing van KUBO. Vroeger moest je zelf veel onderzoeken, nu heeft KUBO zelf de kennis van de techniek en van de teelt.’
Inmiddels is het areaal aan Ultra-Clima kassen bij Wholesum gegroeid naar 24 hectare, verspreid over locaties in de Verenigde Staten en Mexico. De volgende uitdaging staat alweer in de kas: na de teelt van tomaten volgt nu een komkommerteelt. ‘Dat is een heel andere teelt. We zijn pas tien maanden onderweg en we kunnen er nog niet heel veel van zeggen.’
Organic teler
Het bedrijf is al dertig jaar gecertificeerd voor de USDA Organic teelt. Ook teelt Wholesum volgens de principes van Fair Trade. De keus voor de Ultra-Clima kas past daarom naadloos in de filosofie van Wholesum. Theojary: ‘Het is een kas op overdruk, met één luchtinlaat. Dat helpt bij het voorkomen van insecten in de kas. Alles wat kan meehelpen om ziekten en plagen te voorkomen is meegenomen.’
Innovatie gaat door
Met telen in ’s werelds meest geavanceerde tuinbouwkas is Wholesum klaar voor wat er in de toekomst gaat komen. De innovatie gaat door bij het familiebedrijf. Met infraroodcamera’s worden temperatuurverschillen in de kas gedetecteerd, om nog beter het klimaat te kunnen sturen. Ook investeert het bedrijf in duurzame oplossingen. De inzet van zonnepanelen moet het bedrijf voor driekwart zelfvoorzienend maken in de elektriciteitsbehoefte. De installatie van elektriciteitsmeters in alle delen van de kas geeft inzicht in het exacte stroomverbruik.
Het zijn maatregelen die voor Theojary passen in de continue zoektocht naar de optimale bedrijfsvoering. ‘Of we er nu zijn? Nog lang niet. We hebben wel honderd aanpassingen gedaan om de Ultra-Clima kas nog beter op onze wensen toe te snijden. Elke locatie is weer anders. En ook in de toekomst blijven we aanpassen. Daarom is het partnership met KUBO ook zo belangrijk. KUBO is een partner die goed naar ons luistert. Al jaren.’
